Waterkeringen

Op deze website zult u geregeld informatie tegenkomen met betrekking tot waterkeringen. Waterkeringen zijn werken of constructies die water kunnen tegenhouden in het geval van hoogwater, zoals dijken, kades en dammen. Deze waterkeringen voorkomen dus overstromingen en zorgen voor veiligheid. Waterkeringen worden door het waterschap beheerd om te zorgen dat ze – bij diverse waterstanden – stabiel blijven en het water tegenhouden.

Omdat waterkeringen een belangrijke rol spelen bij het waarborgen van onze veiligheid, zijn er regels opgesteld over de werkzaamheden die verricht mogen worden op, bij en in waterkeringen. Op die manier worden de waterkeringen beschermd tegen bijvoorbeeld ongewenste bouw- en graafwerkzaamheden.

De wet- en regelgeving rondom waterkeringen verschilt per type waterkering. Het kan zijn dat werkzaamheden helemaal verboden zijn. Ook kunnen er voorwaarden gelden voor de uitvoering van de werkzaamheden. Het kan daarom zijn dat u een melding moet doen bij het waterschap of een vergunning aan moet vragen.

Voordat u weet welke regels gelden in uw situatie, is het dus van belang te weten met welk type waterkering u te maken heeft.

Typen waterkeringen

Er zijn verschillende typen waterkeringen:

• Primaire waterkeringen
  
• Regionale waterkeringen
  
• Compartimenteringskeringen
  
• Overige waterkeringen

Het type waterkering wordt bepaald op basis van de grootte van het water dat gekeerd moet worden en de kenmerken van het achterland. Maar hoe weet u nu met welk type waterkering u te maken heeft? U kunt dit op verschillende manieren te weten komen:

• Door het op te zoeken op de kaart
  
• Door middel van de technische definities en de definities uit de Keur (wetgeving)
  
• Door middel van een vereenvoudigde definitie en voorbeelden
  

Opzoeken op de kaart

Of u te maken heeft met een waterkering en zo ja, met welk type waterkering, kunt u opzoeken in de legger (kaart) van uw eigen waterschap.

In de legger zijn de ligging en afmetingen van de waterkeringen opgenomen zoals die volgens de normen zouden moeten zijn. Daarnaast zijn in de legger zogenaamde beschermingszones en het profiel van vrije ruimte opgenomen, waarbinnen restricties gelden aan activiteiten die kunnen worden uitgevoerd.

In onderstaande figuur is het principe-leggerprofiel van een waterkering met bijbehorende zones aangegeven.

Keurdefinities

In de Keur (wettekst) zijn definities opgenomen van de typen waterkeringen. Een definitie van een overige waterkering is niet opgenomen in de Keur.

Keurdefinities

primaire (water)kering: waterkering die beveiliging biedt tegen overstroming door buitenwater , zoals aangegeven in bijlage 1 en 1a van de Wet en in de legger.

regionale (water)kering: een waterkering zoals aangegeven in de Verordening water en in de legger als regionale waterkering, die beveiliging biedt tegen overstroming anders dan door buitenwater.

compartimenteringskering: een regionale waterkering geregistreerd in de legger als comparti-menteringskering, die als zodanig geen direct waterkerende functie heeft, tenzij in geval van doorbraak of overstroming van de primaire waterkering.

Vereenvoudigde definities en voorbeelden

Door gebruik te maken van vereenvoudigde definties en een aantal voorbeelden, kunt u in sommige gevallen vrij gemakkelijk bepalen of u van doen heeft met een waterkering, en zo ja: met welk type.

• Primaire waterkering: dit is een waterkering die bescherming biedt bij overstroming door een zogenaamd ‘buitenwater’. Een buitenwater is een water dat niet bij één van de waterschappen in beheer is, maar in beheer is bij Rijkswaterstaat. Een voorbeeld hiervan is de Maas. Wilt u werkzaamheden verrichten aan, op, in of bij een waterkering die bescherming biedt tegen overstroming door een buitenwater? Dan heeft u te maken met een primaire waterkering. Primaire waterkeringen en buitenwateren zijn opgenomen in de legger, een kaart waarop alle belangrijke waterwegen en keringen van het waterschap zijn opgenomen.
  
• Regionale waterkering: deze waterkeringen bieden geen bescherming tegen buitenwater (zie hierboven), maar door een water dat beheerd wordt door één van de waterschappen. Wanneer een kering een regionale waterkering is, is deze altijd opgenomen in de legger (kaart) van het waterschap als regionale waterkering. Staat de waterkering waar u mee te maken heeft niet op de kaart? Dan is de kans groot dat u te maken heeft met een waterkering in de categorie ‘overige keringen’.
  
• Compartimenteringskering: een compartimenteringskering is een kering die zelf geen direct waterkerende functie heeft, maar dient als ‘back-up’ bij doorbraak of overstroming van de primaire waterkering. Compartimenteringskeringen zijn in de legger (kaart) aangeduid als compartimenteringskering. Een compartimenteringskering is vrijwel altijd (ook) een regionale kering.
  
• Overige waterkering: staat de waterkering waar u mee te maken heeft niet op de kaart (legger)? Dan is de kans groot dat u te maken heeft met een waterkering in de categorie ‘overige keringen’.
  

Heeft u op basis van deze informatie nog vragen of weet u niet met welk type waterkering u in uw situatie te maken heeft? Neem dan contact op met uw waterschap.

Ter aanvulling

De waterschappen zijn zich ervan bewust dat maatschappelijke, landschappelijke, natuur- en cultuurhistorische waarden en ruimtelijke kwaliteit medebepalend (kunnen) zijn bij de uiteindelijke inrichting en beheer van waterkeringen.

Ook wordt bij beslissingen rondom waterkeringen rekening gehouden met het gebruik van de waterkering voor bestaande nevenfuncties van de waterkering zoals wonen, transport e.d